,,We hebben geen tijd te verliezen. (…) De uitdagingen en de maatschappelijke impact zijn te groot om te wachten tot er in Den Haag een nieuwe kabinet is aangetreden.” Dit schreven we in de vorige programmabegroting. Wat we op dat moment niet wisten was dat pas vlak voor het zomerreces van 2024 het nieuwe kabinet op het bordes zou staan. In de tussenliggende maanden was het veelal afwachten met welke plannen de nieuwe coalitie zou komen.
En nog steeds wachten we het bij het schrijven van deze Programmabegroting 2025 op de uitwerking van het Hoofdlijnenakkoord van de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB en wat dit voor de provincies in het algemeen of Flevoland in het bijzonder betekent. Daar komt – hopelijk – rond Prinsjesdag meer duidelijkheid over.
Natuurlijk hebben wij ondertussen niet stil gezeten. We werken voortvarend aan een nieuwe Omgevingsvisie: 'Flevoland, blik op de toekomst'. Hoe zorgen we ervoor dat we in 2050 voldoende woningen hebben en dat er genoeg elektriciteitsaansluitingen zijn? Waar werken we straks? En hoe zorgen we ervoor dat het goed gaat met alle Flevolanders? Deze en andere vragen nemen we in de nieuwe Omgevingsvisie mee. De planning is dat de nieuwe visie in 2025 klaar is.
In het Hoofdlijnenakkoord is de aanpak van de wooncrisis een belangrijk thema. Bestaande afspraken over woningbouw, waaronder de Woondeals blijven staan. Het streven is om landelijk minimaal 100.000 woningen per jaar te bouwen. Provincie Flevoland is nog steeds bereid haar verantwoordelijkheid in deze opgave te nemen en handhaaft het streven om tot 2050 de bestaande woningvoorraad uit te breiden met minimaal 100.000 huizen. Tegelijkertijd blijven wij benadrukken dat alleen het stapelen van stenen niet voldoende is. Wij bouwen aan vitale samenlevingen. Daar horen voorzieningen in de brede zin van het woord, infrastructuur en werkgelegenheid bij. Zowel in kwantitatieve en kwalitatieve zin.
Blijvend onderwerp van aandacht in Flevoland is het energiedossier. Meest urgent is en blijft het tegengaan van netcongestie. Het energienet in (onder meer) Flevoland is dusdanig overbelast, dat niet alleen grootverbruikers, maar ook de aansluiting van woningen in het geding komt. Deze zomer hebben we daarom samen met netbeheerders Liander en Tennet het Actieplan Netcongestie Flevoland gepresenteerd. De maatregelen leiden er niet toe dat van de een op de andere dag het Flevolandse energienet capaciteit over heeft, dus waakzaamheid blijft geboden.
Zeker als we bedenken voor welke uitdagingen we als provincie staan. Denk aan de woningbouwopgave, de energietransitie of de ontwikkeling van het landelijke gebied; allemaal vragen ze iets van het stroomnet.
We blijven daarom, zoals in 2023 afgesproken in het coalitieakkoord, streven naar een afgewogen, toekomstbestendige mix van duurzame energiebronnen en zoeken daarbij naar alternatieven naast zon en wind. We stimuleren onderzoek naar bronnen als geothermie, aquathermie en thorium. In de nieuwe Omgevingsvisie brengen we de keuzes over wat voor provincie we willen zijn als het gaat om economische ontwikkeling en leefomgeving in verband met een passend energiesysteem voor de toekomst.
Een van de andere onderdelen van de nieuwe Omgevingsvisie is de Visie op landbouw. Samen met onze landbouwsectoren werken we sinds dit jaar aan deze visie, die een doorkijk moet bieden naar 2044. Hoe ziet landbouw er dan uit en hoe zijn landbouw en haar omgeving met elkaar verweven. De visie, die we in de eerste helft van 2025 naar Provinciale Staten willen brengen, moet inspireren en tevens een stevige basis vormen voor toekomstige landbouw. We willen de stip op de agrarische horizon bieden, waar zowel het veld als ook de regionale politiek al zo lang om vraagt.
Tegelijkertijd is met het aantreden van het nieuwe kabinet juist voor en in het landelijk gebied nieuwe onzekerheid ontstaan. Waar in de vorige kabinetsperiode een slordige 20 miljard euro beschikbaar was voor de transitie van het landelijk gebied, is dit Transitiefonds in het Hoofdlijnenakkoord geschrapt. Deze zomer heeft het ministerie ook de deadline voor de vervolgversies van de provinciale programma’s landelijk gebied (bij ons het 'Flevolands Programma Landelijk Gebied') laten vervallen. Daarmee zijn echter niet de opgaven en uitdagingen in ons landelijk gebied verdwenen. We hopen dan ook het Rijk vasthoudt aan zijn verantwoordelijkheid voor een toekomstbestendig landelijk gebied in Nederland en Flevoland en blijven daar het Rijk op aanspreken.
Komend jaar hopen we ook op meer duidelijkheid over de komst van de Lelylijn (tunnel onder het Ketelmeer ter vervanging van de Ketelbrug), blijven we ons inzetten voor een IJmeerverbinding en verbreding van de N50. Ook het traject van de herverdeling van het Provinciefonds is nog actueel, we verwachten het advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur over het model. Het is van belang dat een nieuw verdeelsysteem navolgbaar en uitlegbaar is, maar bovenal een correcte verdeling van de middelen tot gevolg heeft. Daar blijven we ons ten volle voor inzetten.
Komend jaar betrekken we onze inwoners, ondernemers en partners bij wat we doen. Nog meer dan we in 2024 de samenleving al hebben opgezocht , bijvoorbeeld rond de Visie op landbouw en de enquête over verkeersveilig Flevoland. Dat past bij de wijze van besturen waar deze coalitie voor staat.
Als Flevolandse samenleving staan we voor een aantal flinke uitdagingen, maar wij zijn er van overtuigd dat we die gezamenlijk aan kunnen!