Infrastructuur en mobiliteit is een wettelijke taak van onze provincie en deze kerntaak bestaat uit de volgende onderdelen:
- Aanleg en onderhoud van (vaar)wegen, fietspaden en bruggen;
- Calamiteitenmanagement en gladheidsbestrijding;
- Vergunningverlening (evenementen, kabels etc.);
- Opdrachtverlening van het openbaar vervoer;
- Het opstellen van een verkeers- en vervoersplan met het Rijk, omliggende provincies, inliggende gemeenten, het waterschap, maatschappelijke partners en bewoners van Flevoland.
Een goede bereikbaarheid is een basisvoorwaarde voor de (economische) ontwikkeling van een samenleving. Voor Flevoland geldt dit in het bijzonder, gelet op de afhankelijkheid van werkgelegenheid op het vaste land.
Het gaat dan met name om de schakelfunctie in de stedendriehoek Amsterdam – Almere – Utrecht, de as Alkmaar – Zwolle en de verbinding met de noordelijke regio's.
Programma Mobiliteit en Ruimte
Op 13 juli 2022 is het 'Programma Mobiliteit en Ruimte' vastgesteld door PS met als beoogd effect een slim, schoon en solide mobiliteitssysteem. We richten ons op het realiseren van een duurzame mobiliteitsketen om van deur tot deur en weer terug te reizen. In de 'Mobiliteitsvisie 2030' zijn de provinciale doelen geformuleerd, die ervoor zorgen dat de provincie bereikbaar blijft. De uitwerking van deze provinciale doelen in maatschappelijke opgaven en tal van activiteiten is opgenomen in het 'Programma Mobiliteit en Ruimte’, met als kernboodschap: als innovatieve provincie investeren we in slim en schoon vervoer en een solide verkeersnetwerk, dat veilig en duurzaam is.
Het bijbehorende bestedingsplan geeft aan hoe voorzien wordt in de dekking van de lasten van alle benoemde activiteiten uit het 'Programma Mobiliteit en Ruimte'. Om het aangaan van meerjarige verplichtingen en proactieve sturing mogelijk te maken, is een totaalkrediet voor alle investeringen uit het 'Programma Mobiliteit en Ruimte' beschikbaar gesteld. GS is gemandateerd om een integraal uitvoeringskrediet per investering beschikbaar te stellen. Jaarlijks wordt een kredietoverzicht over de voortgang van de investeringen uit het 'Programma Mobiliteit en Ruimte' als bijlage bij de programmabegroting aangeboden.
Multimodale bereikbaarheid
Voor een toekomstbestendig mobiliteitssysteem zetten we in op de agendering van (rijks)infrastructuur. Daarbij willen we afspraken maken over verschillende rijksprojecten, zoals een IJmeerverbinding, een Lelylijn en verbreding van de A6, A27 en N50. We t werken we aan: de uitkomsten uit het onderzoek (2024) naar de multimodale bereikbaarheid bij realisatie van de woningbouwambities in het ruimtelijk arrangement, en het (vervolg)onderzoek naar de noodzakelijke mobiliteitsmaatregelen voor realisatie van Lelystad-Zuid (ZuiderC).
Mobiliteit is een cruciale bouwsteen bij het opstellen van ruimtelijke plannen. De provincie levert input voor het Rijksbeleid, zoals de Mobiliteitsvisie 2050 en de Aanpak Mobiliteitstransitie. De provincie werkt samen met gemeenten, regiopartners in de MRA en het Rijk om afspraken te maken op het gebied van mobiliteit, onder andere binnen het programma 'Samen Bouwen aan Bereikbaarheid' (SBaB). Hiermee worden de nationale ruimtelijke opgaven ondersteund en mogelijk gemaakt.
De Lelylijn is een snelle verbinding tussen de Randstad en Noord Nederland, via Lelystad en de Noordoostpolder. Rijk en regio voeren gezamenlijk een MIRT-onderzoek uit naar de kansrijkheid van deze verbinding. Dit onderzoek wordt eind 2024 afgerond. Dan zal er een besluit worden genomen over het vervolg. Het MIRT-onderzoek Lelylijn is onderdeel van het Deltaplan noordelijk Nederland, waarin wordt gekeken op welke wijze de economische structuur, woningbouw en brede welvaart in noordelijk Nederland kan worden versterkt door betere OV-verbindingen.
In de rijksbegroting is € 3 miljard gereserveerd voor de realisatie van de Lelylijn. In het Hoofdlijnenakkoord staat dat de aanleg van de Lelylijn wordt voortgezet, te beginnen in Groningen. Met de Lelylijn wordt de Noordoostpolder aangesloten op het spoornet en ontstaan er snellere verbindingen tussen Flevoland en Noord Nederland. Ook liggen er meekoppelkansen voor een gecombineerde weg/spoortunnel onder het Ketelmeer.
Openbaar vervoer en publieke mobiliteit
Het bieden van openbaar vervoer is een wettelijke taak voor provincie Flevoland. Het samenspel van openbaar vervoer, OV-flexvervoer, hub’s, reisinformatie, MaaS-platforms en deelmobiliteit noemen we vandaag de dag ‘Publieke Mobiliteit’. Onder deze noemer kijken steeds meer overheden naar het door de overheid geregisseerde en (deels) gesubsidieerde mobiliteitsaanbod voor hun inwoners. Ook in Flevoland gaan we onderzoeken hoe we door meer samenwerking het mobiliteitsaanbod kunnen versterken. Het gezamenlijke contract met vier gemeenten van Flexvervoer Flevoland is hiervan al een mooi voorbeeld.
Als gezamenlijk opdrachtgever met de provincies Overijssel en Gelderland handhaaft provincie Flevoland de kwaliteit van het openbaar vervoer voor goede OV-bereikbaarheid onder de merknaam RRReis. De concessie IJssel-Vecht 2023-2035 kende een valse start in december 2023 door personeelstekorten bij EBS, wat leidde tot rituitval en vertragingen. Om een meer betrouwbare dienstregeling te kunnen rijden, werd de dienstregeling in april 2024 afgeschaald. Vanaf december 2024 zal de volledige dienstregeling weer worden hervat. We zullen erop toezien dat de uitvoering voldoet aan de concessievoorwaarden.
In Almere is de gemeente gedelegeerd opdrachtgever voor het OV, met Keolis als vervoerder onder de merken Allgo en Rnet, en ontvangt hiervoor een vergoeding van provincie Flevoland. Eind 2024 krijgt de gemeente een nieuwe delegatie om het OV te blijven organiseren, met begin 2025 de voorbereiding van de nieuwe concessie die eind 2027 van start gaat.
In 2025 willen we met het Rijk en de andere regionale partners afspraken maken over 'Programma Hoofdfrequent Spoor' (PHS) SAAL: meer treinen tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad (SAAL) in 2033. De plannen staan onder druk vanwege vertraging in het project ERTMS (nieuw beveiligingssysteem) en het feit dat de maakbaarheid van het dienstregelingsmodel nog niet is aangetoond.
Bereikbaarheid landelijk gebied
In het coalitieakkoord is afgesproken te investeren in de bereikbaarheid van (kleine) dorpen in het buitengebied. De provincie wil lokale plannen en initiatieven bevorderen door middel van co-financiering, zodat bewoners toch aansluiting hebben op regionaal vervoer. Zo willen we in 2025 het aanbod aan OV en andere mobiliteitsdiensten in onze provincie voor en met onze inwoners en bezoekers verder verbeteren.
Smart Mobility
Op 16 december 2020 is het ‘Fundament Smart Mobility Flevoland’ vastgesteld. Dit beleidskader, nu verankerd in het nieuwe 'Programma Mobiliteit en Ruimte', is leidend voor de integratie van innovatieve en traditionele mobiliteit in Flevoland. Dit draagt bij aan het doel om de CO 2 -uitstoot van mobiliteit te verminderen en de luchtkwaliteit te verbeteren. Via een uitvoeringsagenda duurzame mobiliteit volgen we de voortgang van verduurzamingsmaatregelen binnen Flevoland en gaan we het gesprek aan over mogelijke aanvullende maatregelen.
Ter bevordering van de overgang naar schoner en efficiënter vervoer richten wij ons op uitbreiding van het aanbod van duurzame ‘brandstoffen’ en bundeling van logistieke stromen. Zo realiseren we verdere uitrol van laadinfrastructuur via MRA-Elektrisch en verkennen we mogelijke locaties voor Clean Energy Hubs en regionale hubs voor (bouw)logistiek.
We zetten in op de ontwikkeling van een MaaS-ecosysteem (Mobility as a Service), inclusief openbaar vervoer, regiotaxi (flexvervoer) en deelvervoeroplossingen. Dit bevordert een slimme, duurzame mobiliteitsketen van deur tot deur, wat de bereikbaarheid van landelijke gebieden verbetert en een alternatief biedt voor de privéauto.
Daarnaast werken we aan de doorontwikkeling van verkeersmanagement door gebruik van Smart Mobility toepassingen. Op basis van de beschikbaarheid van mobiliteitsdata, zetten we digitale, gepersonaliseerde reisinformatie in bij, onder andere, wegwerkzaamheden en evenementen om de regionale bereikbaarheid in stand te houden. Deze toepassingen helpen kennis en ervaring op te doen over hoe verkeersstromen structureel geoptimaliseerd kunnen worden voor betere doorstroming en hinderbeperking.
Samen met het Rijk, gemeenten en regionale partners in Noordwest Nederland werken we aan de landelijke en regionale mobiliteitstransitie. Denk aan de Krachtenbundeling Smart Mobility, het DMI-ecosysteem, het MRA Platform Smart Mobility, het Nationaal Dataportaal Wegverkeer, de Nationale Toegangspoort Mobiliteitsdata en het Regieteam Noord-Holland Bereikbaar.
Verkeersveiligheid
Verkeersveiligheid is een belangrijk thema, want het raakt uiteindelijk iedereen. De provincie stelt zich op één overkoepelend doel: de provincie wil dat reizigers snel, betrouwbaar en veilig kunnen reizen (PMR, 2022). In het 'Programma Mobiliteit en Ruimte' (PMR) is de opgave opgenomen: een verbetering van de verkeersveiligheid door het bewerkstellingen van een ‘continu dalende trend in het aantal ernstige verkeersslachtoffers’. Daarnaast heeft de provincie ook de ambitie: het aantal ernstige ongevallen met 50% te verlagen in 2030, en ‘nul verkeersdoden in 2050’. Dit sluit aan bij de Europese ambitie.
Fiets
De provincie Flevoland stimuleert het fietsgebruik. Dit doen we door het aanpakken van fietsknelpunten, het treffen van verkeersveiligheidsmaatregelen, fietscampagnes en het realiseren van Hoogwaardige Fietsroutes.
Realisatie grote infraprojecten
In het 'Programma Mobiliteit en Ruimte' én het coalitieakkoord zijn diverse grote infrastructurele projecten opgenomen. Daarnaast voeren we dit jaar verkenningen uit naar concrete verbeteringen aan onze fietsinfrastructuur, zoals de aanleg van doorfietsroutes in Flevoland. Andere verkenningen betreffen de mogelijkheden voor een busverbinding naar Lelystad Airport, het vergroten van de verkeersveiligheid op de Markerwaarddijk en het verbeteren van de doorstroming op het kruispunt N302-N305.
Tot slot zijn enkele projecten in voorbereiding, zoals de aanleg van de Rondweg Lelystad Zuid en de Spuiweg Urk. De doorrijfietsroute Almere-Lelystad komt in de volgende fase: in 2025 starten we met de aanleg.
Beheer en onderhoud infrastructuur
Op 29 mei 2024 hebben PS het 'Strategisch-Uitvoerings Programma beheer en onderhoud infrastructurele kapitaalgoederen 2024-2027' (SUP 3.0) vastgesteld. Het SUP 3.0 heeft als doel de uitgangspunten en kaders vast te stellen, waarbinnen GS het beheer en onderhoud van de bestaande en toekomstige provinciale infrastructuur uitvoeren, om zo invulling te geven aan haar zorgplicht. Binnen de kaders en uitgangspunten van het SUP 3.0 kan op een effectieve en efficiënte manier onderhoud uitgevoerd worden in relatie tot het vastgestelde onderhoudsniveau.
Een goed onderhouden infrastructuur is essentieel voor een goede bereikbaarheid en veilige doorstroming. Het is daarmee een belangrijke voorwaarde voor de economische ontwikkeling van Flevoland en draagt bij aan een brede welvaart waarbij het prettig wonen, werken en recreëren is in Flevoland. Daarmee draagt beheer en onderhoud uiteindelijk ook bij aan mobiliteitsdoelstellingen als ook doelstellingen op het gebied van landschap, milieu, duurzaamheid, wonen, economie en natuur. Met de uitvoering van het 'Meerjarenprogramma Beheer en onderhoud en Vervangingsinvesteringen Infrastructuur' (MBVI) wordt bij onderhoudsprojecten invulling gegeven aan participatie, innovatie en resultaatgerichtheid en een integrale belangenafweging. In 2025 wordt een nieuw MBVI opgesteld voor de periode 2026-2030.
In het coalitieakkoord is afgesproken dat vanaf 2024 structureel 2 mln. euro extra beschikbaar komt voor de vervanging van kunstwerken (bruggen, sluizen, viaducten). Indien dit bedrag onvoldoende blijkt te zijn voor de benodigde investeringen, zullen we onderzoeken of de afschrijvingstermijnen in het 'Programma Mobiliteit en Ruimte' aangepast kunnen worden. In 2025 wordt daarom een onderzoek uitgevoerd naar de afschrijvingstermijnen, waarvan de resultaten in een onderzoeksrapportage zullen worden vastgelegd.