Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en landschap

Doel (2023-2027)

1.1.1    We investeren blijvend in de constructieve samenwerking met gemeenten en waterschap, en nemen vanuit onze (gezamenlijke) doelen ook actief deel aan samenwerkingsverbanden buiten de provinciegrenzen zoals MRA, Regio Zwolle en EHZ.

Resultaten 2025
 
Constructieve samenwerking
Om constructieve samenwerking te bouwen, te verstevigen en te onderhouden:

• Leggen we afspraken over de diverse samenwerkingen vast;
• Maken we afspraken over de manier waarop we uitvoering geven aan regionale afspraken en agenda’s;
• Werken we gezamenlijk het Ruimtelijk arrangement uit mede op basis van de NOVEX-programmering;
• Bereiden we de herijking van de SAF voor;
• We stellen een Regionale Investeringsagenda op;
• Maken we afspraken over provinciale en regionale belangen in Rijk-Regio-overleggen zoals BOL en BO MIRT;
• Participeren we in Meerjarenagenda's MRA, Regio Zwolle, Lelylijn (inclusief NOVEX uitvoerings- en investeringsstrategieën), EHPZ, IJsselmeergebied, Markermeer-IJmeer en IPO (belangenbehartiging, kennisdeling).

Doel (2023-2027)
1.1.2   We richten ons instrumentarium en onze manier van werken in, passend bij de intentie van de

Omgevingswet.

Resultaten 2025
 
Provinciale belangen in plannen geborgd (UA 2.4, UA 2.5)
Om de provinciale belangen te waarborgen in lokale omgevingsvisies, omgevingsplannen en -vergunningen (inclusief inzet omgevingstafels en verdere implementatie omgevingswet):

• Werken we integraal bij eigen provinciale plannen (denk aan Randweg Urk, MITC etc.);
• Adviseren we bij initiatieven van derden (aan de voorkant);
•  Toetsen we plannen van anderen;
• Voeren we het programma 'Landschap van de Toekomst' uit.

Beleidshuis Omgevingsvisie
Op basis van Omgevingsvisie en bestaande omgevingsprogramma's:

• Richten we het beleidshuis volgens de instrumenten in de Omgevingswet in (omgevingsvisie, omgevingsprogramma's, verordening, monitoring & evaluatie);
• Organiseren we de uitvoering van de Omgevingswet zodat het systeem van beleidscyclus gaat draaien. Vanuit beleid betekent dit het opstellen van Omgevingsvisie, van omgevingsprogramma's, de uitvoering en monitoring daarvan en de bijstelling van beleid;
• Bereiden we ruimtelijk beleid (inhoudelijk) voor, zoals over hoe de provincie om wil gaan met vrijkomende ruimte in het landelijk gebied.

Omgevingsvisie vastgesteld

• We stellen de Ontwerp Omgevingsvisie vast, waarna het de formele inspraak in gaat voorafgaand aan de definitieve vaststelling.
• In het proces van totstandkoming van de Ontwerp Omgevingsvisie doorlopen we een participatieproces, inclusief de verantwoording daarover.
• Voor het Ontwerp van de Omgevingsvisie laten we een omgevingseffectrapportage (OER) opstellen.

Doel (2023-2027)
1.1.3   We leveren onze bijdrage aan de landelijke woningbouwopgaven, waarbij we niet alleen focussen op

aantallen woningen, maar werken aan een evenwichtige volwaardige, leefbare en duurzame gebiedsontwikkeling In Flevoland.

Resultaten 2025
 
Wonen (UA 2.8)
Als voorbereiding op nieuwe taken op het gebied van wonen leveren we na de inwerkingtreding van de Wet versterking regie Volkshuisvesting het volgende op:

• Een bijdrage aan de uitwerking van de hoofdlijnen ten aanzien van volkshuisvesting in de Omgevingsvisie;
• Periodiek overleg met gemeenten over gemeentelijk/ provinciaal volkshuisvestingsprogramma en samenwerking op dit vlak;
• Plan van aanpak voor een provinciaal volkshuisvestingsprogramma;
• Een indeling van woningmarktregio's ten behoeve van gemeentelijke verdeling van urgent woningzoekenden;
• Inzicht in de aantallen te huisvesten aandachtsgroepen.

Subsidie flexpools (UA 2.1)
Het Rijk heeft via specifieke uitkeringen drie tranches voor steeds twee jaren (2019-2020, 2021-2022, 2023-2024) geld aan de provincie beschikbaar gesteld om gemeenten te helpen extra menskracht in te huren om bouwplannen te realiseren. Deze middelen zijn via subsidiebeschikkingen volledig beschikt. Voor eind 2024 is een nieuwe tranche 2025-2026 aangekondigd. Voor de provincie is dit een sturingsmiddel om te beïnvloeden aan welke bouwprojecten gemeenten met voorrang werken. We moeten zelf de besteding in de SiSa-bijlage bij de jaarstukken verantwoorden.

Woononderzoek (UA 2.1)
We stellen periodiek woononderzoeksrapportages op. Zo zorgen we ervoor dat we steeds een actueel inzicht hebben in welk type woningen gebouwd moet worden om alle aandachtsgroepen van een passende woning te voorzien. Enerzijds vereist dit inzicht in de omvang van de diverse (het zijn er twaalf) aandachtsgroepen en anderzijds hebben we inzicht nodig in de woonbehoefte van deze aandachtsgroepen. Ook moeten we inzicht hebben in de bestaande woningvoorraad (type, kwaliteit, verduurzamingsopgave). We kijken niet alleen naar wat woningcorporaties kunnen bouwen, maar ook via CPO is er een relevante groep initiatiefnemers, waarvan we aan PS hebben beloofd te onderzoeken hoe we deze groep kunnen ondersteunen. Hiervoor doen we een beroep op de financiële regeling die het Rijk momenteel uitwerkt. We kijken ook naar bijzondere woonvormen, zoals drijvend wonen.

Volkshuisvestingsprogramma (UA 2.1)
De aankomende 'Wet versterking regie volkshuisvesting' schrijft voor dat de provincie (uiterlijk eind 2026) een volkshuisvestingsprogramma vaststelt. Ook moet de provincie bepalen hoe de woningmarktregio er uit ziet. Met dit programma geeft de provincie invulling aan de regionale regierol.

Regionale woonzorgvisie (UA 2.1)
Onder de nieuwe Wet versterking regie volkshuisvesting moeten niet alleen de gemeenten verplicht een woonzorgvisie opstellen, maar ook de provincie. We bundelen de gemeentelijke visies, maar doen daar een regionale kwaliteitstoets op om invulling te geven aan onze regionale coördinatierol. We kijken hierbij ook naar de samenwerking tussen alle partners op het speelveld, vanuit Brede Welvaart, want het gaat niet alleen om voldoende woningen voor de  doelgroep, maar ook om het zorgaanbod en het welzijn en welbevinden.

Plannen van Aanpak Wonen & Zorg (UA 2.1)
De afgelopen tijd hebben we voor heel Flevoland en per gemeente in beeld gebracht wat de kwantitatieve opgave voor wonen & zorg is: hoeveel extra woningen? Vervolgens hebben we dat uitgewerkt voor de kwaliteit: wat voor type woning? Het komend jaar gaan we dat per gemeente uitwerken naar concrete plannen van aanpak: waar gaan we hoeveel bouwen? De provincie coördineert dit samen met het Zorgkantoor en uiteraard in intensief overleg met gemeenten en woningcorporaties. We zullen steeds borgen dat we over actuele cijfers beschikken, maar de essentie is dat we van studeren naar uitvoeren willen komen.

Huisvestingsverordening (UA 2.1)
Op basis van de regionale woonzorgvisie overwegen we een provinciale huisvestingsverordening te maken, inclusief een urgentieregeling. Hierin kunnen we onze regionale coördinerende rol vertalen naar instructieregels voor de meest urgente aandachtsgroepen en die zijn dan bindend voor de gemeenten, die ook verplicht zijn een urgentieregeling te maken.

Bouwmonitor
Om goed grip te krijgen op het bouwtempo en 130% harde plancapaciteit, wordt de Flevolandse bouwmonitor geactualiseerd en zo veel mogelijk voor alle Flevolandse gemeenten geüniformeerd. Hiermee ontwikkelen we het informatiesysteem waarmee we niet alleen de uitvoering van de Woondeals tot en met 2030 kunnen monitoren, maar ook met gemeenten het gesprek kunnen voeren over woningbouwprojecten en woningbouwlocaties ná 2030 (100.000+ woningen tot en met 2050).

Uitwerking Innovatiehub Bouwen (UA 2.1)
Eén van de ambities in de Regiodeal Nieuw Land is om een Innovatiehub Bouwen te ontwikkelen. Dit bestaat uit een aantal onderdelen:

• In de zomer van 2024 werken we aan een groslijst van projecten die we ter uitvoering van de Regiodeal willen realiseren. De beste projecten werken we met partners (ook ondernemers en onderwijsinstellingen) uit en dienen we in 2025 voor een financiële bijdrage uit de Regiodeal in;
• We gaan een doorlopende leerlijn ontwikkelen voor 'de bouwvakker van de toekomst'. Want als we gaandeweg anders moeten leren bouwen (inclusief installatietechniek), dan moeten we ook nieuwe opleidingen ontwikkelen;
• We ontwikkelen cursorisch onderwijs om de huidige bouwvakker bij te scholen. Het Nationaal Kenniscentrum Biobased Bouwen, gevestigd in Almere, is hier al mee gestart. Maar we spreken ook met ROC Flevoland, Windesheim en Aeres;
• Naast de doorlopende leerlijn is in de Regiodeal ook de ambitie geformuleerd om Fieldlabs te realiseren. Hier is een samenhang met het Nationaal Groeifondsproject 'Toekomstbestendige Leefomgeving' (met als deelprojecten 'Van Land tot Pand' en het 'living lab Almere Pampus'). We willen die fieldlabs samen met studenten en de 'bouwvakkers van de toekomst' ontwikkelen;
• Het jaar 2025 staat de ontwikkeling en uitwerking van projectideeën centraal en vanaf 2026 staat de realisatie centraal. Ook kijken we dan naar opschaalbare innovaties.

Communicatiestrategie Samenlevingsopbouw (UA 2.1)
In 2024 hebben we voor de integrale opgave 'Bouwen & Wonen' een communicatiestrategie en vervolgens een website ontwikkeld. Maar die legt nog sterk de nadruk op het bouwtempo en het toekomstbestendig bouwen. In 2025 willen we de brede welvaart meer centraal gaan stellen. Daarvoor gaan we de communicatiestrategie actualiseren: hoe brengen wij over het voetlicht dat provincie Flevoland niet alleen hard groeit, maar dat we gelijktijdig werken aan een vitale samenleving, met aandacht voor alle aspecten van brede welvaart?

Nieuwbouwlocaties (UA 2.1)
De provincie is al jaren betrokken bij de voorbereiding van grotere nieuwbouwlocaties zoals Almere Pampus, Almere/Zeewolde Oosterwold en Lelystad ZuiderC. In toenemende mate worden we gevraagd om expertise in te brengen over locaties zoals Nagele en Dronten Zuid. We hebben aanjaagteams die deze expertise kunnen leveren. De gemeenten hebben niet alleen behoefte aan kennis over toekomstbestendig bouwen (inclusief energieneutraliteit), maar ook over de vitale samenleving. Een voorbeeld is Lelystad Next Level, waarvoor op basis van een nieuw Uitvoeringsprogramma 2024-2027 nieuwe bestuurlijke afspraken worden voorbereid die in 2025 worden vastgelegd. Ook worden we gevraagd om mee te denken over verduurzaming van de bestaande woningvoorraad, inclusief revitalisering van bestaande wijken zoals Lelystad Oost.

Doel (2023-2027)

1.1.4   We werken met gemeenten en Rijk aan evenwichtige stedelijke ontwikkeling, die bijdraagt aan Flevoland als aantrekkelijke provincie om te wonen, werken en leven. De internationale concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad is verbeterd door verdere ontwikkeling van Almere, waarbij de woningbouwopgave van Almere is bepaald en er zicht is op realisatie. We verkennen de kansen die New European Bauhaus voor Flevoland biedt.

Resultaten 2025
 
Bijdragen aan projecten Almere 2.0
Op basis van het 'Meerjarenprogramma Almere 2.0' leveren we:

• Het jaarprogramma 2025. Het jaar 2025 is het laatste jaar van het 'Meerjarenprogramma 2021-2025' en het eerste jaar/aanloopjaar van het 'Meerjarenprogramma 2025-2029';
• In het aankomende Meerjarenprogramma 2025-2029 zijn vooralsnog 19 sleutelprojecten benoemd en in de volgende derde tranche komt het thema samenleving erbij;
• Samen met Almere leveren we inzet aan een groot aantal projecten uit de zes hieronder toegelichte programmalijnen. In een aantal gevallen is de provincie trekker van projecten, zoals museale voorziening, Nationaal Park NieuwLand, Flevo Campus, ICT Tribe en Sport;
• Een uitwerking van de governance voor de 3 ^e tranche van het programma Almere 2.0.

In het 'Meerjarenprogramma 2021-2025' (2e tranche) worden zes programmalijnen onderscheiden: 1) 'Versterken hart van de stad'; 2) 'Versterken leer- en werkomgeving'; 3) 'De Energieneutrale en Afvalloze Stad'; 4) 'Versterken verblijfsplekken, cultuur, recreatie & toerisme'; 5) 'Vernieuwend Wonen'; 6) 'Groene en waterrijke identiteit'. In elke programmalijn worden verschillende projecten onderscheiden.

Aanjaagteam Toekomstbestendig bouwen
We richten een aanjaagteam Toekomstbestendig bouwen op. Niet alleen moeten het bouwtempo omhoog, maar we moeten toekomstbestendig leren bouwen. Onze gemeenten, woningcorporaties en CPO's hebben niet de kennis in huis om al die nieuwe ambities uit bv. het convenant Toekomstbestendig Bouwen (TB) in huis te hebben. Daar komt nog de netcongestie bij. Daarom hebben we geld gekregen van PS om aanjaagteams in te richten, waarin experts zitten die onze partners kunnen helpen. In de eerste helft van 2024 hebben we al een strippenkaart overeenkomst gesloten met C-Creators, maar dit gaan we uitbreiden met andere expertises, bv. Building Balance. Het Nationaal Kenniscentrum Biobased Bouwen in Almere is de plek waar we al deze expertises samenbrengen. Na de opstartfase in 2024 moet het aanjaagteam in 2025 volledig operationeel zijn.

Monitor Brede Welvaart (UA 2.1)
In 2024 is een eerste monitor Brede Welvaart opgesteld. In aanvulling daarop wordt een Voorzieningenmonitor opgebouwd. Hiermee is een eerste inzicht ontstaan over hoe de provincie er voor staat. Brede Welvaart gaat ook over welzijn. De monitor moet worden vertaald naar sturingsinformatie voor onze bestuurders en voor onze partners. Aan welke knoppen kunnen we draaien als we een indicator willen beïnvloeden? En welke inspanningen zijn nodig om te zorgen dat een voortgaande snelle groei van de provincie niet ten koste gaat van de Brede Welvaart? Er is geen enkele indicator die door slechts één partij kan worden beïnvloed; het zal altijd gaan om een gezamenlijke aanpak. Dit vereist een programmatische aanpak die door de provincie gecoördineerd kan worden. De formatie moet hierop nog worden toegerust (samenwerking integrale opgave en expertiseteam Samenleving) .

Digital Decision Boardroom
De gedachte achter een Digital Experience Center (DEC) is initieel ontstaan vanuit de wens om een ‘Digital Decision Boardroom’ te creëren: een fysieke ruimte waar bestuurders en ambtenaren digitaal, met beeld en data, ondersteund kunnen worden in de besluitvorming rondom de ruimtelijke puzzel voor de grote transities in de fysieke leefomgeving. In 2025 ligt de focus voor het Digital Experience Center op de digitale economie, in 2026 wordt het concept van de Digital Decision Boardroom verder vorm gegeven.

Feitenbasis op orde
Betrouwbare en toegankelijke informatie is essentieel voor het maken van (ruimtelijke) keuzes en voor inzicht in de effecten van beleid. Daarom realiseren we een sterke feitenbasis. Dat stelt ons in staat om met regio en Rijk data te delen, (ruimtelijke) analyses te maken en toekomstscenario's uit te werken, waardoor we proactief in kunnen spelen op toekomstige ontwikkelingen. De feitenbasis blijft op orde door data, portalen en producten in samenhang te beheren. We zorgen dat onze registers en registraties actueel zijn en blijven. Door de data slim te ontsluiten is het mogelijk samen te werken met regionale partners. We ontwikkelen en maken gebruik van innovatieve analysetechnieken om deze informatie in te kunnen zetten voor de opgaven. Zo geeft de feitenbasis een samenhangend beeld met zicht op veranderend Flevoland.

Regionale woonzorgvisie (UA 2.1)
Onder de nieuwe Wet versterking regie volkshuisvesting moeten niet alleen de gemeenten verplicht een woonzorgvisie opstellen, maar ook de provincie. We bundelen de gemeentelijke visies, maar doen daar een regionale kwaliteitstoets op om invulling te geven aan onze regionale coördinatierol. We kijken hierbij ook naar de samenwerking tussen alle partners op het speelveld, vanuit Brede Welvaart, want het gaat niet alleen om voldoende woningen voor de  doelgroep, maar ook om het zorgaanbod en het welzijn en welbevinden .

Beleefbaar en herkenbaar NPNL (UA 3.14)
Verbetering beleefbaarheid en herkenbaarheid Nationaal Park Nieuw Land (NPNL):

• In samenwerking met de partners van NPNL projecten realiseren die bijdragen aan de realisatie en beleefbaarheid van een vogelparadijs van internationale waarde in 2040;
• In samenwerking met gebiedspartners is volgens de MIRT-systematiek de voorbereiding van de realisatie van Oostvaardersoevers afgerond.

Toelichting

1. Flevoland bouwt aan NL
De beschikbare gelden van € 0,25 mln. voor 'Aanjaagteams innovatieve woningbouw'  uit het coalitieakkoord worden voor de jaren 2025 (€ 0,13 mln.) en 2026 (€ 0,13 mln.) geraamd en onder meer ingezet voor de uitwerking van het 'Innovatiehub Bouwen' en de inzet van het 'Aanjaagteam Toekomstbestendig bouwen'. Deze gelden worden gedekt vanuit de 'Brede Bestemmingsreserve', met het oormerk 'Aanjaagteams innovatieve woningbouw'.